پمپ بنزین خودرو نیز نقشی حیاتی در سیستم سوخت رسانی دارد، درست مثل قلب در بدن انسان که خون را به گردش در می‌آورد. پمپ بنزین در داخل یا خارج از باک بنزین (بسته به نوع ماشین) قرار دارد و وظیفه دارد بنزین را از باک به موتور منتقل کند تا با احتراق ایجاد شده، باعث حرک اتومبیل شود، اما متاسفانه خرابی پمپ بنزین، یک اتفاق شایع در خودروهاست که آسیب‌های جانبی زیاد را برای خودرو به وچود می‌آورد.
تعویض پمپ بنزین یا مغزی پمپ بنزین؟
در این نوشته، علت‌های اصلی خرابی پمپ بنزین را نوشته‌ایم، تا بتوانید مشکل را شناسایی و آن‍را رفع کنید.
ما در سایت و تعمیرگاه اتومبیل محمد برتر، به شما کمک می‌کنیم تا عیوب ماشین خود را پیدا کنید تا در این بازار پر از شیطنت سرتون کلاه نره و هزینه‌های زیادی رو دست شما نمونه.
پمپ بنزین چطور کار میکند و چه وظیفه‌ای دارد؟
پمپ بنزین، با استفاده از نیروی الکتریکی، بنزین را با فشار از صافی عبور داده و به انژکتورها یا کاربراتور می‌رساند. بدون عملکرد صحیح این قطعه، سوخت لازم به موتور نمی‌رسد خودرو و قادر به حرکت نخواهد بود.
علاوه بر اینها، پمپ بنزین وظیفه فیلتر کردن بنزین و حفظ فشار ثابت در خطوط سوخت را نیز به عهده دارد تا موتور به طور صحیح کار کند.
خرابی پمپ بنزین نیز مانند هر قطعه دیگری در اتومبیل شایع است. با آگاهی از علائم خرابی پمپ بنزین، می‌توانید از بروز مشکلات بزرگتر و تعمیرات پرهزینه پیشگیری کنید. در این مقاله، به بررسی رایج‌ترین علائم خرابی پمپ بنزین پرداخته‌ایم تا با شناخت آنها، از بروز مشکلات ناگهانی در جاده‌ها جلوگیری کنید.
بهتر است قبل از اینکه به وظایف و علائم خرابی پمپ بنزین بپردازیم، در مورد اجزای پمپ بنزین نیز بگیوییم، دانستن آن خالی از لطف نیست:
هر نوع پمپ بنزین خودرو دارای قطعات زیر می‌باشد:
- فنر
- کانکتور
- صفحه تکیه‌گاه
- فیلتر سوخت
- فیلتر بنزین
- رگولاتور فشار
- لوله برگشت سوخت
- لوله خروجی سوخت
- شلنگ لوله برگشتی
- شلنگ لوله خارجی
- لوله برگشت از رگولاتور
- سوکت‌های اتصالی برق
- گیج سوخت داخل باک
کدام را عوض کنیم؟ پمپ بنزین یا مغزی پمپ بنزین؟
مغزی پمپ بنزین یک قطعه الکترونیکی است که در سیستم سوخت رسانی خودروی قرار دارد که وظیفه کنترل چرخه پمپاژ سوخت را بر عهده دارد.
پمپ بنزین یک قطعه فوق العاده پر کاربرد در خودروها محسوب میشود. پمپ بنزین خودروهای کاربراتوری به صورت مکانیکی عمل می‌کردند اما در خودروهای انژکتوری به صورت برقی بنزین را به ریل سوخت برای انژکتورها ارسال می کنند. پمپ بنزین در خودروهای انژکتوری جزو عملگرهای خودرو و سیستم سوخت رسانی محسوب می شود.
اما این نکته را در نظر داشته باشید که اگر پمپ بنزین اتوموبیل شما به هر علتی خراب شد، می‌بایست این قطعه را به صورت کامل تعویض کنید، به دو علت:
اول اینکه باید بدانید این قطعه پرسی است و با تعویض مغزی دیگر مثل کارخانه آب‌بندی نخواهد شد.
دوم اینکه مغزی‌های موجود در بازار جنس خوبی ندارند و با تعویض آن دوباره به دردسر خواهید افتاد.
اینستاگرام تعمیرگاه اتومبیل محمد برتر در تهرانسر را فالو کنید (روی لینک قرمز کلیک کنید)، با موضوعات آموزشی به شما یاد می‌دهیم چگونه عیوب خودرو خود را پیدا کنید تا با هزینه کمتری خودرو را تعمیر کنید.
انواع پمپ بنزین خودرو:
دو نوع پمپ بنزین داریم:
1- پمپ بنزین مکانیکی:
نوع مکانیکی که در خودروهای قدیمی‌تر یا کاربراتوری استفاده میشد، از طریق میل بادامک یا تسمه تایمینگ موتور به حرکت در می‌آمد و با حرکت دیافراگم، بنزین را به سمت موتور هدایت می‌کرد.
2- پمپ بنزین الکتریکی:
نوع الکتریکی که در اکثر خودروهای امورزی و انژکتوری استفاده میشود، با استفاده از یک موتور الکتریکی، بنزین را به سمت موتور هدایت میکند. این نوع پمپ در داخل باک یا در مسیر لوله‌های سوخت قرار می‌گیرد و به طور مداوم در حال کار است.
عملکرد پمپ بنزین الکتریکی در سه مرحله انجام میشود:
مرحله مکش: با چرخش موتور الکتریکی، پروانه پمپ بنزین به حرکت در می‌آید و بنزین را از طریق لوله ورودی به داخل پمپ می‌کشد.
مرحله افزایش فشار: بنزین با عبور از بین پروانه و محفظه پمپ، تحت فشار قرار می‌گیرد.
مرحله ارسال به موتور: بنزین با فشار بالا از طریق لوله خروجی پمپ به سمت موتور ارسال میشود.
در صورت خرابی پمپ بنزین، علائمی مانند مشکل در روشن شدن خودرو، کاهش شتاب و قدرت موتور و صدای ناهنجار از باک مشاهده میشود.
دلایل خرابی پمپ بنزین خودرو
عوامل متعددی باعث خرابی پمپ بنزین میشود، که با دانستن این نکات کلیدی می‌توانید به موقع این مشکل را شناسایی کرده و از تحمل هزینه‌های جانبی و سنگین‌تر دیگر پیشگیری کنید، با ما همراه باشید:
1. وجود ناخالصی در سوخت
مهم‌ترین دشمن پمپ بنزین، ناخالصی‌های موجود در سوخت است.
فیلتر ورودی پمپ بنزین تا حدی از ورود ذرات آلاینده بزرگتر از 70 میکرون جلوگیری میکند. اما ذرات ریزتر به راحتی از فیلتر عبور کرده و به پمپ بنزین آسیب می‌رسانند.
علاوه بر ذرات معلق، رطوبت و ذرات آب نیز می‌توانند برای پمپ بنزین خطرناک باشند. رطوبت به سیستم الکتریکی پمپ آسیب می‌رساند.
گاهی اوقات، ناخالصی‌ها از ابتدا در سوخت وجود ندارند. زنگ‌زدگی بدنه باک، رسوباتی را به وجود می‌آورد که به پمپ بنزین راه پیدا می‌کنند و به آن آسیب می‌رسانند.
2. رانندگی با باک خالی در طولانی مدت
رانندگی با سوخت کم، به خصوص در مسافت‌های طولانی، می‌تواند عمر پمپ بنزین خودروتان را به طور قابل توجهی کاهش دهد.
هنگامی که باک بنزین خودرو تقریباً خالی است، پمپ بنزین مجبور است برای پمپاژ بنزین، از ذرات ته باک که شامل رسوبات و ناخالصی‌ها هستند، استفاده کند.
این ذرات می‌توانند به پمپ بنزین آسیب برسانند و عمر آن را کوتاه کنند.
به محض روشن شدن چراغ بنزین، در اولین فرصت به جایگاه پمپ بنزین مراجعه کرده و سوخت‌گیری کنید. سعی کنید همیشه باک بنزین خود را حداقل نصفه نگه دارید.
3. مشکلات برقی
مشکلات برقی، از دیگر عوامل خرابی پمپ بنزین خودرو هستند. نوسانات جریان برق، ولتاژ و آمپر بالا، به کانکتورهای موتور پمپ آسیب می‌رساند و باعث سوختن پمپ بنزین میشود. در این شرایط، تعویض پمپ بنزین ضروری است.
اما همیشه مشکلات برقی اینقدر جدی نیستند. گاهی اوقات شل شدن سیم‌کشی یا خرابی فیوز، مشکلاتی جزئی ایجاد می‌کنند که با بررسی اتصالات و تعویض فیوز قابل حل هستند.
نکات لازم برای پیشگیری از مشکلات برقی پمپ بنزین:
بررسی دوره‌ای سیم‌کشی پمپ بنزین
استفاده از فیوزهای مناسب
جلوگیری از نوسانات برق خودرو
4. گرفتگی فیلتر پمپ بنزین
وظیفه فیلتر، جلوگیری از ورود ذرات آلاینده بزرگتر از 70 میکرون به پمپ بنزین است. به مرور زمان، رسوبات و آلودگی‌ها در فیلتر جمع شده و باعث گرفتگی آن می‌شوند.
گرفتگی فیلتر، جریان ورودی سوخت به پمپ را کاهش می‌دهد. در نتیجه، پمپ برای جبران این کمبود، باید سخت‌تر کار کند و تحت فشار زیادی قرار می‌گیرد. این فشار اضافی، می‌تواند به مرور زمان پمپ بنزین را خراب کند.
تعویض فیلتر سوخت، تنها راه حل برای رفع مشکل گرفتگی فیلتر است. در بسیاری از خودروها، فیلتر پمپ بنزین به صورت جداگانه قابل تعویض است. اما در برخی مدل‌ها، تعویض کل پمپ بنزین ضروری است.
متاسفانه برخی تعمیرکاران از ناآگاهی افراد سوء استفاده می‌کنند و گرفتگی فیلتر را به عنوان خرابی پمپ بنزین قلمداد می‌کنند و کل پمپ را تعویض می‌کنند.
5. گرمای بیش از حد
گرمای بیش از حد موتور می‌تواند به پمپ بنزین آسیب برساند.
اگر سیستم خنک‌کننده موتور به درستی کار نکند، گرمای موتور افزایش یافته و می‌تواند به پمپ بنزین آسیب برساند.
6. نقص در اجزای پمپ بنزین
پمپ بنزین از اجزای مختلفی مانند موتور الکتریکی، پروانه، سوپاپ و فیلتر تشکیل شده است.
نقص در هر یک از این اجزا می‌تواند باعث خرابی پمپ بنزین شود.
علائم خرابی پمپ بنزین چیست؟
درست است که خرابی پمپ بنزین می‌تواند ناگهانی باشد، اما از قبل علائمی وجود دارند که می‌توانند به شما در تشخیص خرابی آن قبل از بروز مشکل جدی کمک کنند.
روشن نشدن خودرو
اگر پمپ بنزین به طور کامل از کار افتاده باشد، خودرو روشن نمی‌شود. در این حالت، استارت زدن بی‌فایده است و هیچ صدایی از موتور به گوش نمی‌رسد.
روشن شدن خودرو پس از چند بار استارت زدن
اگر پمپ بنزین ضعیف شده باشد، ممکن است برای روشن شدن خودرو به چند بار استارت زدن نیاز باشد. در این حالت، هنگام استارت زدن، ممکن است صدای تق تق یا ناله از پمپ بنزین به گوش برسد.
خاموش شدن ناگهانی ماشین حین حرکت
اگر پمپ بنزین به طور ناگهانی از کار بیفتد، خودرو در حین حرکت خاموش میشود. این اتفاق می‌تواند بسیار خطرناک باشد، به خصوص اگر در اتوبان یا جاده‌ای شلوغ رانندگی می‌کنید.
کاهش قدرت شتاب‌گیری ماشین
اگر پمپ بنزین ضعیف شده باشد، ممکن است قدرت شتاب‌گیری خودرو کاهش یابد. در این حالت، هنگام فشار دادن پدال گاز، خودرو به کندی سرعت می‌گیرد.
ریپ زدن ماشین
اگر پمپ بنزین به طور نامنظم کار کند، ممکن است خودرو ریپ بزند. در این حالت، دور موتور به طور ناگهانی بالا و پایین می‌رود و خودرو به لرزش می‌افتد.
صدای غیرعادی از پمپ بنزین
اگر از پمپ بنزین صدای غیرعادی مانند وزوز یا زوزه به گوش می‌رسد، ممکن است این قطعه خراب شده باشد.
نقص در نشانگر سطح سوخت
گاهی اوقات، خرابی پمپ بنزین می‌تواند باعث نقص در نشانگر سطح سوخت شود. در این حالت، ممکن است نشانگر به طور صحیح سطح سوخت را نشان ندهد.
مشکل در استارت خوردن در هوای گرم
اگر در هوای گرم با مشکل استارت خوردن خودرو مواجه هستید، ممکن است پمپ بنزین ضعیف شده باشد.
۱. بالارفتن دمای موتور خودرو
اگر دمای موتور خودرو بیش از حد طبیعی افزایش پیدا کند، قسمت‌های مختلف موتور آسیب خواهند دید و پمپ هم تخریب میشود. اگر دیدید که بخار از موتور بلند میشود و دما چیزی حدود ۱۱۵ درجه سانتی‌گراد است، باید بدانید که احتمالا پمپ بنزین دچار آسیب شده است.
۲. کاهش عملکرد مطلوب پدال گاز
یکی دیگر از علائم خرابی پمپ بنزین هم افت عملکرد پدال گاز است. افت عملکرد یعنی هر چقدر که پدال گاز را فشار می‌دهید، سرعت موتور کاهش پیدا میکند. وضعیت بسیار ناخوشایندی است. قبول دارید؟ برای افت عملکرد پدال گاز دلایل مختلفی وجود دارد که یکی از آنها فرسودگی پمپ بنزین است. پس اگر چنین مشکلی را تجربه می‌کنید، باید آن را هم به عنوان نشانه و یکی از علائم خرابی پمپ بنزین بدانید.
۳. خروج صدا از پمپ بنزین
اگر صدایی مانند ویز-ویز از پمپ بنزین می‌شنوید، باید این نشانه را جدی بگیرید و بدانید که با یکی از علائم خرابی پمپ بنزین روبه‌رو هستید. علاوه بر این صدا، شنیدن صوتی شبیه قًل‌قًل از باک بنزین هم می‌تواند گواهی بر خرابی پمپ بنزین خودرو باشد.
نکته: حالا که درباره علائم مرتبط با صدا صحبت کردیم، این را هم اضافه کنیم که اگر بعد از استارت خوردن صدایی از پمپ نشنیدید باید به سلامت آن شک کنید. چون معمولا در هنگام راه‌اندازی خودرو، به‌طور طبیعی صدایی کوتاه از پمپ به گوش می‌رسد. ولی پمپ‌های خراب در هنگام استارت‌زدن بی‌صدا می‌شوند. صدایی که شنیده میشود با آن ویز-ویزی که ممتد و قابل‌اعتناست، کاملا فرق دارد. این صدا منقطع و عادی است و نام‌آوایی شبیه «وینگ» دارد.
۴. دشواری در استارت‌زدن
هر زمان که خودرو را استارت می‌زنید، پمپ هم شروع به کار میکند. این یعنی پمپ‌ها در معرض استهلاک زیادی قرار دارند. اگر پمپ ضعیف شود و مشکلی در آن به‌وجود آمده باشد، خودرو به سختی استارت می‌خورد. این هم یکی دیگر از علائم خرابی پمپ بنزین است.
۵. کاهش قدرت موتور
وقتی که به خودرو فشار می‌آید و قدرت اندکی از خود نشان می‌دهد هم باید به وضعیت پمپ بنزین شک کنید. چه زمان‌هایی به خودرو فشار می‌آید؟ مثلا زمانی که در سربالایی هستید یا می‌خواهید شتاب بگیرید، خودرو در فشار قرار می‌گیرد. حال اگر پمپ آن خراب باشد، در حالت فشار که نیاز به افزایش سوخت وجود دارد، عملیات سوخت‌رسانی از سمت پمپ صورت نمی‌گیرد و قدرت موتور کاهش پیدا میکند.
۶. روشن‌نشدن خودرو
یکی از بدترین علائم خرابی پمپ بنزین که دیگر آب پاکی را روی دست‌تان می‌ریزد و قطعا به شما اعلام میکند که پمپ سوخته یا به‌طور کامل خراب شده، روشن‌نشدن خودرو است. وقتی پمپی در کار نیست، سوخت کافی برای موتور فراهم نمی‌شود و خودرو خاموش می‌ماند.
۷. پرش موتور
از مهم‌ترین علائم خرابی پمپ بنزین می‌توان به پرش خودرو در سرعت زیاد اشاره کرد. زمانی که رانندگی می‌کنید و در سرعت‌های بالا با پرش خودرو مواجهید، یعنی پمپ بنزین‌تان آسیب دیده است. پرش موتور خطرناک است و می‌تواند کنترل خودرو را از دست‌تان خارج کند. پس حتما برای رفعش اقدامات لازم را انجام بدهید.
۸. افزایش مصرف سوخت
اگر خودرو مصرف سوخت زیاد و غیرعادی پیدا کرده است، یکی از دلایل مهم می‌تواند خرابی پمپ بنزین باشد. پس در صورت مشاهده چنین مشکلی حتما به تعمیرکار مراجعه کنید.
پمپ بنزین در کجا قرار دارد؟
پمپ بنزین در درون باک بصورت ایستاده قرار دارد و محل دسترسی آن برای تمامی خودروهای ایرانی و خارجی از زیر صندلی سرنشینان عقب طراحی شده است. بطوریکه برای دسترسی به آن باید کفی صندلی عقب برداشته شود. پمپ بنزین ها معمولاً دارای یک درپوش پلاستیکی پیچی برای جلوگیری از ورود بنزین به داخل اتاق و تعدادی پیچ فلزی هستند که با آنها به باک بنزین متصل می شود. به پمپ بنزین یک شلنگ ورودی و یک شلنگ خروجی متصل است.
پمپ بنزین در ماشین های انژکتوری امروزی قطعه ای برقی است که وظیفه پمپاژ سوخت از درون باک بنزین تا سر انژکتورها را بر عهده دارد. هر گونه اختلال در روند این این قطعه باعث نرسیدن یا کم رسیدن سوخت به انژکتورها و در نتیجه روشن نشدن یا ریپ زدن خودرو میشود.
توجه داشته باشید که باک خودرو به هیچ عنوان نباید خالی از بنزین شود. چون بنزین عامل خنک شدن پمپ بنزین میشود و از سوختن مغزی آن که وظیفه اصلی مکش و پمپاژ را برعهده دارد، جلوگیری میکند. پس قبل از اینکه چراغ بنزین شما روشن شود اقدام به سوخت گیری کنید.
برعکس این عمل، یعنی پُر کردن بیش از حد باک بطوریکه باعث سر ریز شدن بنزین شود، سبب آسیب رسیدن به کنیستر که یکی از اجزای سوخت رسانی خودروست، میشود.
نکته آخر در تعویض پمپ بنزین:
در صورت سالم بودن پمپ بنزین، به محض باز کردن سوئیچ خودرو بمدت 3 ثانیه صدای پمپ به‌وضوح شنیده میشود در غیر اینصورت با چک کردن فیوز پمپ بنزین که در سمت چپ زیر پای راننده قرار دارد و اطمینان از سالم بودن رله دوبل، می توانید مطمئن شوید که خرابی از پمپ بنزین شماست. اگر در جایی مثلاً در جاده هستید که امکان دسترسی به تعمیرگاه ندارید، خودتان می توانید با برداشتن کفی صندلی عقب و با پشت پیچ گوشتی به‌طوریکه در تصویر بالا دیدید، به پمپ بنزین ضربه وارد کنید. اینکار باعث میشود که مغزی پمپ بنزین بصورت موقت فعال شده تا بتوانید خود را به اولین تعمیرگاه برسانید.
سخن آخر
نکات لازم درباره خرابی پمپ بنزین را بررسی کردیم. برای جلوگیری از خراب شدن زود هنگام این قطعه مهم و کاربردی پیشنهاد می‌کنیم که هیچ‌گاه حتی اجازه روشن شدن چراغ بنزین خودرو خود را هم ندهید و قبل از آن بنزین بزنید. نکته لازم و ضروری دیگر این است که، به‌هیچ وجه مکمل‌های بنزین غیر استاندارد را در باک سوخت خودرو خود نریزید. این مکمل‌ها خیلی از اوقات نه‌تنها کمکی به بهبود عملکرد خودروی شما نمی‌کنند؛ بلکه باعث خرابی قطعاتت اصلی نظیر پمپ بنزین نیز می‌شوند.
علل و علائم خرابی پمپ بنزین در یک نگاه
تعمیرگاه اتومبیل محمد برتر با ارائه خدمات تضمینی خودرو، با بیست و پنج سال سابقه در تعمیر انواع خودرو ایرانی.
اینستاگرام محمد برتر (با فیلترشکن روشن، کلیک کنید)